De technieken voor communicatie
De traditionele freinettechnieken:
​
-
Correspondentie
-
Schoolkrant
-
Compositie- en reproductietechnieken
-
Radio(uitzend)technieken
-
Presentatietechnieken
​
De actuele freinettechnieken:
​
​
Correspondentie
​
Dit kan plaats vinden tussen twee of meer klassen. De kinderen wisselen niet enkel persoonlijke brieven en mails uit, maar ook vrije teksten, tekeningen, werken, opnames, enz.
Het betreft hier een ware symbiose (samenleving tot wederzijds voordeel) van klassen tussen dewelke gezamenlijke brieven en pakketten in omloop zijn.
​
Hoe meer de contexten van de klassen van elkaar verschillen, hoe rijker de opbrengst van de correspondentie zal zijn.
​
Klassen van de 3de graad kunnen ook in vreemde talen corresponderen.
​
Regelmatige mailverkeer tussen de leerkrachten vervolledigt deze uitwisselingsstroom welke een sterke motivatie voor expressie teweegbrengt en aanzet de kennis van de verschillende milieus te vergroten door vergelijking.
​
En vanzelfsprekend zullen de beide klassen bij elkaar op bezoek gaan of elkaar ontmoeten bij een gezamenlijke uitstap.
​
​
Op deze PINTEREST-pagina vind je nog meer ideeën over corresponderen.
Het klasjournaal
Het klasjournaal kan een 'vertaling' zijn van de freinettechniek 'de klaskrant'.
​
In de klaskrant kregen de vrije teksten en het drukwerk van de kinderen een plaats. Zo kreeg het schrijven van vrije teksten een functioneel doel. Nu zijn de mogelijkheden om teksten en muzisch werk aan de hele wereld te tonen quasi onbeperkt via het internet.
​
Het klasjournaal is een mogelijkheid die meer doet dan enkel vrije teksten communiceren naar correspondentie. Het klasjournaal geeft een beeld over wat de kinderen in de klas geleerd hebben, het samenstellen van het klasjournaal leert de kinderen te reflecteren en stimuleert het eigenaarschap van hun eigen leerproces.
​
Samen met de leerkracht denkt de groep na over wat er in de loop van de dag belangrijk was:
-
Wie heeft zijn werk voorgesteld aan de klas en waarover ging dat?
-
Welke nieuwe dingen hebben we geleerd vandaag?
-
Wat was het bijzonderste wat we vandaag beleefd hebben?
​
Tegelijk biedt het klasjournaal een functioneel kader om teksten en resultaten van onderzoeken en opzoekwerk te delen.
Het klasjournaal wordt samengesteld door de leerkracht, tussendoor aangevuld in de loop van de dag en na de lestijd afgewerkt, eventueel afgedrukt, eventueel gepubliceerd op de blog van de klas.
​
Een afgedrukte versie voor elk kind (een klasjournaal is hoogstens één A4-tje recto verso) kan in de ochtend van de volgende dag samen gelezen worden als startpunt van de nieuwe dag.
​
Op de klasblog kan je bovendien ook stofferen met audiovisuele opnames van muzikale en dramatische werkstukken.
De producten die we maken, de dingen die we leren, komen terecht in het klasjournaal, de dagelijkse klaskrant. Het klasjournaal hoeft niet per se op papier te verschijnen, je kan er ook een internetblog voor gebruiken.
​
Het klasjournaal heeft meerdere bedoelingen.
-
Het is het instrument waarmee we het contact met de buitenwereld maken
-
De verzamelde klasjournaals geven perfect weer waarmee we in de klas bezig geweest zijn.
-
Het klasjournaal vertelt het lief en leed van de klas.
-
Het klasjournaal gebruiken we om ons te oriënteren op wat komen gaat en om op het eind van elke dag terug te kijken op de voorbije activiteiten. "Wat hebben we gemaakt?", "Wat hebben we daaruit geleerd?", "Wat was het hoogtepunt van de dag?"
-
Een aantal vaste routines, zoals onze observaties van het weer, krijgen een plek in het klasjournaal.
-
Het klasjournaal is een instrument om het eigenaarschap van het eigen leren van de groep te ontwikkelen en dagelijks te oefenen.
-
Het klasjournaal biedt een functioneel kader om dingen te doen: we schrijven om gelezen te worden, we creëren beeldend werk om dat te laten zien, we doen technische uitvindingen en onderzoeken waarvan iedereen mag meegenieten.
Op het einde van elke dag organiseren we een reflectiemoment waarbij we terugkijken naar de processen en de producten. "Wat hebben we vandaag geleerd?" en "Wat was goed vandaag?" zijn daarbij belangrijke vragen.
Het is vooral de leerkracht die, door de dag heen, het klasjournaal opbouwt. Tijdens de 'Wat nieuws?'-ronde en de presentatierondes houdt hij/zij bij wie er aan bod kwam en wat er verteld en getoond werd. Op het einde van de lesdag wordt, tijdens de reflectieronde, meteen de laatste hand aan het klasjournaal gelegd. Wat moet er zeker in? Welke werkstukken zijn klaar om aan de wereld getoond te worden? Even nadat de kinderen terug naar huis zijn is het klasjournaal drukklaar. 's Ochtends kunnen we samen nalezen over wat er de vorige dag gebeurde, want dat kan de planning van de dag aansturen. Elke week ontstaat er op die manier een logboek van de klasactiviteiten en iedereen die dat wil mag meelezen.
Wat gebeurt er verder mee?
​
De verzamelde klaskranten vormen een logboek dat in beeld brengt wat er dagelijks in de klas geleerd is. We kunnen er samen met de kinderen in terugbladeren. Op die manier is de map met de klasjournaals ook een soort portfolio én een aanvulling op de planningsinstrumenten van de leerkracht.
Hoe maken we kinderen vaardig in reflecteren?
​
We willen dat kinderen steeds vaardiger worden in het vermogen om te reflecteren. Het werken met het klasjournaal gebeurt dagelijks. Het wordt opgebouwd van in de kleutergroepen in een ononderbroken leerlijn, waarbij we de lat stilaan hoger leggen.
Evaluatie:
​
Tijdens de afsluitkring, als de laatste hand gelegd wordt aan het klasjournaal, peilt de leerkracht voortdurend naar het reflectief vermogen van de groep en de individuele kinderen en kan hij/zij feedback geven. De verzamelde klaskranten vormen een portfolio.
​
Op deze PINTEREST-pagina vind je nog meer ideeën over klasjournaals.
Mooi werk
​
Freinetscholen besteden veel aandacht aan de presentatie van het werk dat de kinderen maken. De teksten die ze schrijven worden geillustreerd met mooie tekeningen. Gedrukte of geprinte teksten worden geillustreerd met grafische druktechnieken.
De uitgave 'Mooi werk' van de Freinetbeweging beschrijft en illustreert hoe dat kan.
Jeroen Tans, de auteur van Mooi Werk, heeft inmiddels werkkaarten over de druktechnieken gemaakt voor de scholen. Een groot deel daarvan is gratis voor belangstellenden beschikbaar op deze site. Leden van de Freinetbeweging kunnen nog meer van deze prachtige kaarten downloaden via net intranet van www.freinet.nl.
​
Ook op deze PINTEREST-pagina vind je ideeën over druktechnieken.
Webtechnieken
​
Denk aan:
​
-
Een email-account van de klas die door de kinderen zelf beheerd wordt. Zie ook klastaak 'Postman/vrouw van de week'.
-
Een Youtube-account van de klas waarop we filmpjes posten. Zie ook klastaak 'Fotograaf van de week'.
-
Een klasblog waarop dagelijks het klasjournaal verschijnt.
-
...
Presentatietechnieken
​
In de leerkring presenteren de kinderen de werkstukken uit de vrije werktijd, hun opzoekwerk en hun onderzoeken.​
We leren hen dit te doen op een efficiënte en gestructureerde manier. Wat ze willen tonen aan de rest van de groep moet voor iedereen goed zichtbaar zijn.
​
Werkstukken uit de vrije werktijd worden voorafgaand een de bespreking in de leerkring tentoongesteld in de galerij:
​
-
2D-beeldend werk wordt verzorgd opgehangen aan een prikbord.
-
3D-beeldend werk en techniekcreaties kunnen tentoongesteld worden in wijnkistjes die tegen de wand opgehangen worden.
-
Vrije teksten (in de ontwerpversie voor 2de en 3de graad) worden verzorgd opgehangen op ooghoogte van de kinderen aan een prikbord.
-
Bouwwerken die niet verplaatst kunnen worden of inmiddels alweer afgebroken zijn worden gefotografeerd met de klastablet, het heeft niet zoveel zin om de foto's altijd af te drukken.
-
Muziek-, drama- en bewegingscreaties worden eveneens opgeslagen op de klastablet.
-
Eigen opzoek- of onderzoekswerk wordt gepresenteerd op het prikbord (poster, lapbook, zine, ...) of met een presentatie op het projectiescherm.
​
We zorgen ervoor dat werkstukken die voorgesteld worden in de leerkring voor iedereen in de kring goed zichtbaar (of hoorbaar) zijn.
​
-
2D-beeldend werk kan unplugged getoond worden op een prikbord of een schildersezel in de kring of vooraf gefotografeerd worden met de klastablet en getoond worden als projectie.
-
3D-beeldend werk kan tentoongesteld worden op een laag tafeltje in de kring, ev. op een draaiende taartenschotel.
-
Teksten worden gefotografeerd met de klastablet en geprojecteerd. Op deze PINTEREST-pagina vind je ideeën om zelf een handige documentencamera te maken van je klastablet.
​
Elke creatie komt soms heel kort en soms heel uitgebreid aan bod in de leerkring.
-
We nemen eerst de tijd om samen met de groep het werkstuk te bekijken, te lezen of te beluisteren.
-
Dan stelt de auteur stelt zijn werk voor in een één-minuutpresentatie. Dit kan getimed worden met een zandloper.
-
Vervolgens geven we de tijd om vragen te stellen en te beantwoorden. Ook dit kan beperkt worden met een zandloper.
-
Vaak kunnen we interessante dingen ontdekken, leerontdekkingen doen vanuit het werkstuk. De leerkracht begeleidt dit en de leerontdekking wordt vastgelegd op een ontdekflap en toegevoegd aan het patrimonium van de klas.
-
Soms botsen we op vragen of problemen. We proberen de juiste leervraag te formuleren, waarna een duo in de duowerktijd op zoek kan gaan naar het antwoord op de vraag of de oplossing van het probleem.
Op deze PINTEREST-pagina vind je ideeën over presentaties maken met lapbooks.
​
Op deze PINTEREST-pagina vind je ideeën over presentaties maken met een zine.
​
​